Voorpagina « De attractie



De Python... een fenomeen. In veel opzichten. Het is de start van een nieuw tijdperk, een keerpunt. Maar dat ging niet zonder enig slag of stoot, want voordat deze slang door de bomen in Ruigrijk mocht kronkelen, was er veel opschudding rond de bouw van deze attractie. Het is na het Spookslot de eerste grote attractie, maar ook gelijk een die totaal niet past bij hetgeen het park tot dan toe te bieden had. Gevolg is dan ook dat de Python zo ver mogelijk van het Sprookjesbos is gebouwd. Hieronder genoeg stof tot lezen over Neerlands bekendste achtbaan...

De geschiedenis van de Python
In de geschiedenis zijn er maar weinig bouwplannen waar veel opschudding over is ontstaan. Eigenlijk alleen de Python en Droomrijk. In het geval van de Python is daar wel wat voor te zeggen. Immers, veel meer dan en paar sprookjes, en draaimolens zijn er niet gebouwd sinds de opening van het park. In 1978 kwam daar verandering in. Met de bouw van het Spookslot probeerde de Efteling haar gasten verder het park in te krijgen. Maar voor de tieners en twintigers had het park verder nog niet veel te bieden, dus moest een attractie komen die deze doelgroepen aanspraken. Maar met de komst van nieuwe attractieparken in Nederland, België en Duitsland had de Efteling er een nieuw dilemma bij: Doorgaan zoals het nu gaat en hét sprookjespark blijven. Of in het diepe springen en de concurrentie aangaan.

Als de Efteling zou willen blijven bestaan, en in de toekomst ook een groot park zou willen zijn, dan moest het roer om. Of zoals het park eens zei: "Er moet geïnvesteerd worden in grote, spectaculaire attracties van wereldniveau, willen wij onze leiderspositie kunnen behouden." Een goed streven, maar niet zonder problemen. Als het park bekend maakt dat ze een "Double Loop Corkscrew" (dubbele looping en kurketrekker) wil gaan bouwen, dan staan diverse milieu- en bewonersverenigingen al op hun achterste benen. Het komt zelfs tot een bouwverbod, als gevolg van een klacht die de Brabantse Milieufederatie (BMF, laat later in 2002 ook de bouw van Droomrijk stil leggen) bij Raad van State indient.

Als argument gebruikt BMF dat de Python wellicht teveel geluid zou kunnen gaan produceren. Daarnaast is de bouw volgens het BMF in strijd met het bestemmingsplan. Grootste zorg van de bewonersverenigingen, is dat ze overlast zouden gaan krijgen van de steeds grotere wordende toeloop naar het Brabantse attractiepark. De Efteling denkt hier, hoe kan het ook anders, heel anders over. De Python is volgens het park dé attractie die de Efteling van de ondergang zou gaan redden. Immers, een nieuwe attractie zorgt voor nieuwe banen én het zet het park beter op de kaart, waardoor meer bezoekers verwacht mogen worden. Wie dacht dat het daarmee was afgedaan, had het mis, want in de herfst van 1980 wordt er in Kaatsheuvel gedemonstreerd tegen de bouw van de Python. Kinderen lopen met borden met opschriften als "Ik wil blijven draaien" en "Ik wil blijven schommelen". Een grote Langnekfiguur met twee handen die hem de nek dichtknijpen, stijgt boven de stoet uit. Maar dat is niet alles, vele bezorgde personeelsleden hebben zich, verenigd in actiecomité "Stop Bouwstop Python". Ze hebben 1700 handtekeningen verzameld voor een petitie om de bouwwerkzaamheden zo snel mogelijk opnieuw te laten hervatten. Deze petitie wordt aan het einde van de protestmars overhandigd aan het voltallige college van Burgemeester en Wethouders. De tekst gaat als volgt:

"Wij, het gezamenlijk personeel en onze gezinnen, en alle anderen die in hun bestaan van de Efteling afhankelijk zijn, uiten hiermede onze diepe bezorgdheid over het stil leggen van de bouw aan de Efteling Double Loop corkscrew, Python genaamd, om de volgende ons moverende redenen: 1) thans ernstig wordt betwijfeld, of de voor het voortbestaan van de Efteling noodzakelijke nieuwe attractie, Python, tijdig kan worden gerealiseerd; 2) het stilleggen van de bouwwerkzaamheden het onmiddellijke ontslag betekent voor 8 mensen van de aannemingsbedrijven aan wie de opdracht is verleend; 3) dat stopzetting van de bouw ook consequenties heeft voor de werkgelegenheid in en om de Efteling. Op korte termijn kunnen thans tien seizoenmensen en een groter aantal vakantiewerkers minder aangenomen worden; 4) thans elke garantie ontbreekt om de bouw van de Python, eventueel later dan gepland, alsnog te realiseren. Door al deze zaken is een gerechtvaardigde vrees ontstaan dat ook andere, toekomstige Efteling inspanningen welke voor het continueren van het bedrijf van vitaal belang zijn, in hun ontwikkeling worden belemmerd met alle negatieve gevolgen van dien voor onder meer de hoogst noodzakelijke werkgelegenheid binnen de gemeente Loon op Zand. Wij verzoeken u daarom met klem alles wat in uw vermogen ligt te bewegen om de bouwstop ongedaan te maken en alle daarvoor benodigde procedures met de grootst mogelijke spoed in werking te stellen."

De actie werpt zijn vruchten af, want niet veel later wordt de bouwstop opgegeven en kunnen de werken weer worden voortgezet. Op 12 april 1981 opent dan uiteindelijk de Python en van de eerste dag af aan is de attractie een reuzensucces. De meandering staat regelmatig van voor tot achter gevuld. Naast het bouwen van de Python is ook een rustige attractie geopend: De Gondoletta, veertig bootjes voeren de gasten mee op een twintig minuten durende tocht. Maar... het getouwtrek is nog niet voorbij. De BMF en de plaatselijke milieugroep "De Twee Kwartieren" houden voet bij stuk, en blijven procederen tot aan het hoogste gerecht. Het zal nog meer dan een jaar duren vooraleer de Raad van State definitief uitspraak doet en alle bezwaren tegen de achtbaan worden verworpen.

Vijftien jaar later. Naar het voorbeeld van andere grote attractieparken wil ook de Efteling 's zomers langer open blijven. Nadat het park in 1995 al enkele weken - en met groot succes - tot elf uur 's avonds geopend was, besluit de Efteling om in 1996 de openingstijd in de maanden juli en augustus dagelijks te verlengen tot tien uur 's avonds. Er is echter een probleem: de Bob en de Python blijken de wettelijke geluidsnormen (45 dba) te overschrijden en moeten dus al om 19.00 uur sluiten. Het probleem met de Bob valt makkelijk op te lossen: deze attractie bevindt zich namelijk in het midden van het park en met een nieuw type rubberen wieltjes kan er voor worden gezorgd dat het donderende geluid verdwijnt. Met de Python liggen de zaken anders: de achtbaan ligt aan de rand van het park, relatief dicht bij woongebied, en nieuwe wieltjes zullen niet volstaan om het lawaai te verminderen.

Aangezien de attractie relatief oud is, gingen een paar jaar geleden stemmen op om alles dan maar af te breken en er een nieuwe attractie voor in de plaats te zetten. Óf, om de Python te renoveren en de baan te updaten, zodat het weer een achtbaan wordt op wereldniveau die tegelijk onder de geluidsnormen kan blijven. In december 1995 diende de Efteling een voorontwerp voor "aanpassing en wijziging" van de Python in bij de gemeente Loon op Zand. De baan zou volgens de plannen een stuk langer worden (totale lengte ruim 1600 meter), een stuk ondergronds gaan, hoger de lucht in (tot 41 meter) en een maximumsnelheid van 100 kilometer per uur halen. Met nieuwe treinen, sporen en geluidsdempers zou de baan ook een heel stuk stiller worden. Maar vanwege een te hoge kostprijs ging het "Python Plus"-project (zoals het in de wandelgangen werd genoemd) echter al snel de koelkast in. Het geld dat het verbouwingswerk zou kosten, kan, volgens de directie, beter gebruikt worden voor een nieuwe attractie. Die attractie wordt Sprookjes, eveneens een achtbaan, maar één die van in het begin op zo'n manier wordt geconcipieerd dat van geluidshinder geen sprake kan zijn: de baan wordt voor een stuk ondergronds gebouwd en volledig overdekt. De Efteling besluit evenwel om gloednieuwe, stillere treinen aan te schaffen voor de Python, in de hoop op die manier de geluidsnormen alsnog te kunnen halen en de baan toch na zevenen te kunnen laten rijden.

Aan het begin van het zomerseizoen 1996 voert ingenieursbureau Witteveen & Bos metingen uit in opdracht van de Efteling. Ook de gemeente Loon op Zand laat metingen uitvoeren, omdat "het mooi is als de Efteling een milieurapport indient, maar het nog mooier is als de resultaten van de Efteling overeenkomen met de resultaten van de gemeente," aldus gemeentelijk milieu-ambtenaar Wim Baijens. Nadat het geluid van de Python is gemeten tot twee uur 's nachts, zegt Eftelingmedewerker Lex Lemmens aan de pers dat hij denkt dat er geen problemen zullen zijn met de Bob en dat "de Python hopelijk net aan de norm voldoet." Het ingenieursbureau is voorzichtiger: "Laten we zeggen dat de Efteling een nogal optimistische kijk heeft." In september is de kogel door de kerk: de Bob heeft de proeven met glans doorstaan, maar de Python blijkt bij de metingen, ondanks de nieuwe treintjes, buiten de boot te zijn gevallen. De hoeveelheid geluid blijkt dermate groot dat de achtbaan niet na zevenen mag blijven rijden.

De Efteling blijft echter niet bij de pakken zitten en doet voor het seizoen 1997 opnieuw investeringen om de baan stiller te krijgen: de treintjes krijgen nieuwe onderstellen en de ketting die ze omhoog trekt wordt vervangen. In de loop van de zomer komt dan eindelijk het verlossende woord: bij wijze van proef mag de Python van het college van Loon op Zand dan toch 's avonds rijden, weliswaar maar met één treintje. Op die manier blijft het geluidsniveau onder de vastgestelde norm. De proeftijd is mogelijk omdat door de groeiende verkeersdrukte op de N261 een nieuwe milieuvergunning moet worden opgesteld die de norm verhoogt naar 48 dba, wat net genoeg is voor de Python. Aan het eind van het seizoen wordt de vergunning bevestigd en krijgt de Efteling zelfs de toelating beide treinen in te zetten. De Pythonperikelen lijken - voorlopig althans - van de baan. Na meer dan twintig jaar lijkt de wind rond de "double loop corkscrew" eindelijk te zijn gaan liggen.